Odznaki ORMO

Zdjęcia odznak ORMO

Odznaki występowały w 3 wariantach - duża, średnia i mała. Nie dysponuje niestety zdjęciami 3d, ale mam nadzieje w przyszłości je uzupełnić

Odznaka ORMO - duzaOdznaka ORMO - średniaOdznaka ORMO - mała

Krótka historia formacji ORMO

ORMO, czyli Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej, to formacja, która przez dziesięciolecia była obecna w polskim krajobrazie politycznym i społecznym. Podstawą prawną jej działania była Ustawa z dnia 13 czerwca 1967 roku. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej powstała w 1946 roku, wkrótce po zakończeniu II wojny światowej, w ramach przekształceń polityczno-społecznych mających na celu ugruntowanie władzy komunistów w Polsce. Została utworzona jako formacja ochotnicza, która miała wspierać Milicję Obywatelską oraz inne struktury bezpieczeństwa państwa.

Hełm ORMO - źródło WikipediaKwestionariusz ORMO - źródło Wikipedia

Jej powstanie było reakcją na rosnące w kraju napięcia społeczne, walki partyzanckie i opór wobec nowego ustroju narzucanego przez Związek Radziecki. ORMO, ze względu na swoją ochotniczą naturę, miała stanowić narzędzie do angażowania obywateli w obronę "ludowej" władzy. Formacja ta była zorganizowana na wzór milicyjny, jednak jej członkowie, będący wolontariuszami, nie musieli spełniać wymogów, jakie obowiązywały funkcjonariuszy MO. Z tego względu ORMO była bardziej dostępna dla szerokich grup społecznych, co pozwalało władzom na efektywniejszą kontrolę obywateli.

Rola odznak ORMO

Ważnym elementem tej organizacji były różnego rodzaju odznaczenia i odznaki, które pełniły istotną funkcję motywacyjną, honorując zasługi członków ORMO oraz wzmacniając ich poczucie lojalności wobec systemu. Odznaczenia te nie tylko stanowiły wyraz uznania dla działalności ochotników, ale były również formą kontroli nad członkami organizacji, przypominając o ich lojalności wobec władzy. W tym artykule skupię się na charakterystyce odznak ORMO. Odznaki, choć dziś mogą wydawać się jedynie przedmiotami kolekcjonerskimi, kryją w sobie historię pewnej formacji, która odgrywała istotną rolę w okresie PRL-u. Po 1989 roku, po rozwiązaniu ORMO wraz z upadkiem PRL, tego typu odznaki utraciły swoje oficjalne znaczenie, stając się pamiątkami po formacji, która przez wielu jest obecnie postrzegana jako narzędzie represji stosowanej przez władze wobec społeczeństwa.

Symbolika odznak ORMO

Na przestrzeni lat odznaki Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO) zasadniczo nie zmieniły swojego wyglądu. Były zróżnicowane pod względem rozmiarów.

Różne rozmiary odznaki ORMO

Sama odznaka przedstawia kilka ciekawych elementów:
Orzeł: Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli polskiej państwowości. W kontekście odznaki ORMO symbolizuje ochronę i siłę państwa.

Orzeł bez korony

Karabiny: Skrzyżowane karabiny są oczywistym odniesieniem do funkcji militarnych ORMO, które miały wspierać Milicję Obywatelską w utrzymaniu porządku publicznego.

Skrzyżowane karabiny

Fabryka: Symbolizuje przemysł, a tym samym siłę gospodarczą kraju,
Kłosy zboża: Są symbolem rolnictwa i pracy na rzecz rozwoju kraju.
Napisy: Najważniejszym napisem jest oczywiście "ORMO", który jednoznacznie identyfikuje odznakę.

Całość kompozycji odznaki sugeruje, że członkowie ORMO byli postrzegani jako siła, która chroni zarówno interesy państwa, jak i obywateli.

Symbol fabrykiNapis ORMO

Kłosy zboża

Rola odznak ORMO

Ze względu na wspomniany wcześniej podział według rozmiarów odznaki, możemy wyróżnić dużą odznakę ORMO, średnią odznakę ORMO oraz małą odznakę ORMO.

Duża odznaka ORMO
Duże odznaki ORMO to odznaki najwcześniejsze. Wymiary to 55 mm x 43 mm. Wykonywane były one w latach 40 i 50 XX wieku. Mocowane były na słupku z nakrętką.Oryginalna nakrętka, jaka była przeznaczona do tych odznak to duża wczesnego typu.Średnica nakrętki to około 20 mm.Nakrętka ma kształt okręgu z centralnym otworem.Po bokach napisu Mennica Państwowa na nakrętce widoczne są dwa stylizowane elementy w formie wypukłych, podłużnych symboli.

Odznaka ORMO - duża awersOdznaka ORMO duża rewersNakrętka do dużej odznaki

Średnia odznaka ORMO
Średnie odznaki ORMO charakteryzowały się wymiarami 39 mm x 30 mm i także występowało tam mocowanie na słupku z nakrętką. Średnie odznaki wykonywane były w latach 60 XX wieku.

Odznaka ORMO - średnia awersOdznaka ORMO - średnia rewersOdznaka ORMO - średnia rewers

Posiadają także sygnowanie, charakterystyczne dla kontroli technicznej ( w przypadku mojego egzemplarza SX). Nakrętka ma średnicę 15 mm. Prezentowany tutaj egzemplarz ma istotną ciekawostkę - inny kolor zielonej emalii. Nie posiada on charakterystycznego koloru i rodzaju emalii, który posiadają pozostałe wyroby. Zieleń jest jaśniejsza i posiada jednolity kolor.

Średnie odznaki różnica kolorówSygnatura średniej odznaki litery SX

Mała odznaka ORMO
Małe odznaki ORMO posiadały wymiary 27mm x 21 mm. Produkowane były w latach 70 i 80 XX wieku. Występowały ich różne rodzaje - mocowane na agrafce oraz na słupku z nakrętką. Można było je także podzielić na emaliowane oraz lakierowane. Te pierwsze posiadały na rewersie sygnaturę Mennicy Państwowej, natomiast wersje lakierowanie nie posiadały jej.

Odznaka ORMO - mała awersOdznaka ORMO - mała rewersOdznaka ORMO mała - zbliżenie na orła

Jeśli chodzi o wygląd odznaki to nastąpiło kilka zmian w stosunku do poprzedniczek. Zasadniczą jest wizerunek orła. Stał się on bardziej szczegółowy. Na uwagę zasługuje bardziej uwydatniony korpus oraz detale skrzydeł, inne niż w poprzednich wersjach.

Porównanie orłów dla wersji małej i dużej

Legitymacje odznak ORMO

Przedstawiona legitymacja to dokument należący do członka Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO), potwierdzający nadanie odznaki ORMO. Dokument ten był ważnym elementem legitymizacji posiadacza odznaki, będąc zarówno dowodem na jego przynależność do tej formacji. Istniało kilka rodzajów legitymacji Pierwsza z nich to legitymacja wz. 48 - cztero stronna składana. Widoczny jest wizerunek odznaki ORMO. Jest to ta sama odznaka, którą wcześniej opisałem, przedstawiająca orła z rozpostartymi skrzydłami nad skrzyżowanymi karabinami oraz motywem industrialnym. Co ciekawe na legitymacji karabiny mają kolor czerwony, a kłosy zbóż złoty. Jak wiemy te elementy nie zostały odwzorowane w ani jednej wersji odznaki. Na pierwszej stronie na górze legitymacji znajduje się napis „Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej”, a poniżej „Legitymacja Odznaki ORMO”, co jednoznacznie wskazuje na rodzaj dokumentu. Na drugiej stronie legitymacji znajduje się Wyciąg z Zarządzenia Komendanta Głównego MO nr. 461 z dn.20 marca 1948 roku. Na trzeciej stronie znajdują się dane posiadacza. Ostatnia strona legitymacji to zaś spis uwag. Dowiedzieć się można z nich między innymi tego, że odznakę ORMO należy nosić na lewej stronie munduru czy to, że odznaka ORMO może być nadana po przejściu 3 miesięcznego okresu przygotowawczego.

Drugim ze wzorów legitymacji jest bardzo podobna do omawianej jednak bez uwag i zarządzenia - wydawana w latach 50 XX wieku. W latach 60 XX wieku wydawano legitymacje dwustronne. Pierwsza strona nie różniła się od tej ze wzoru 48.Na drugiej stronie znajdowały się dane posiadacza. Taki typ legitymacji posiadam i prezentuje w niniejszym artykule.

Legitymacja ORMO awersLegitymacja ORMO rewers

W późniejszym okresie w latach 70 i 80 legitymacja miała formę niebieskiej książeczki.

Odznaka ORMO cena, rynek kolekcjonerski

Odznaki OMRO to bardzo ciekawe egzemplarze pod względem kolekcjonerskim. Małe odznaki są dość powszechne zarówno w wersji ze słupkiem, jak i przypinaną agrafką.Można je kupić bez problemu na aukcjach internetowych lub bazarach za kilkanaście złotych. Średnie i duże odznaki ORMO są mniej popularne a ich ceny (rok 2024) dość mocno wahają się, osiągając wartości od około 100 zł do nawet ponad 200 zł.